Son günlerde Marmara Denizi açıklarında meydana gelen art arda depremler, İstanbul’da büyük bir panik yarattı. Özellikle Silivri açıklarında yaşanan 6.2 büyüklüğündeki sarsıntı, megakentte yaşayan milyonlarca kişiyi alarma geçirdi. Bu depremler, İstanbul’un farklı ilçelerinde hissedilerek zemin dayanıklılığı konusunu yeniden gündeme taşıdı.
Deprem bilimcilerden kritik uyarı: “Daha büyüğü gelecek”
Uzman isimlerden Prof. Dr. Naci Görür, yaşanan depremin ardından kamuoyuna önemli bir uyarıda bulundu. Görür, “Daha büyük deprem gelecek” sözleriyle dikkat çekti. Yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Ama kimse uyarılarımızı dinlemiyor. Bu iş öyle kentsel dönüşümle çözülecek bir şey değil. Gelin İstanbul’u birlikte kurtaralım. Şehirlerimizi beraber kurtaralım. Deprem dirençli kentler yapmak kentsel dönüşümle olmaz. Planlı programlı bir amaç koyarak olur. Bu işi 10-15 yılda çözmek çok kolay. Şimdiden başlamazsanız, bakın tekrar uyarıyorum. Daha büyüğü gelecek. Bugün gitti zaten; yarınlarımızı kurtaralım.”
Bu açıklama, özellikle deprem dirençli şehir planlaması konusunda uzun vadeli bir vizyona ihtiyaç duyulduğunu bir kez daha gösterdi.
Kumburgaz fayı uyarısı: Asıl kırılma burada olabilir
Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Kumburgaz kolu, bilim insanlarının radarında. Görür, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bu fayın biriktirdiği stres kırılmaya zorluyor” diyerek, beklenen büyük depremin bu noktadan kaynaklanabileceğini belirtti. Beklenen depremin 7 büyüklüğünün üzerinde olabileceği yönündeki açıklama ise endişeleri artırdı.
Şener Üşümezsoy’dan farklı bir yorum: “Bu depremle stres boşaldı”
Yer bilimci Prof. Dr. Şener Üşümezsoy ise yaşanan sarsıntıya dair daha iyimser bir açıklama yaptı. Ona göre, kırılan fay 1894 depreminde harekete geçmeyen bir segmentti. Üşümezsoy, “Bu oldu ve bitti diyebiliriz” ifadesini kullandı ve başka bir büyük sarsıntının yakın vadede beklenmediğini dile getirdi.
AFAD’ın kırmızı eylem planında dikkat çeken ilçeler
AFAD tarafından hazırlanan ‘Kırmızı Eylem Planı’na göre İstanbul’da bazı mahalleler, deprem açısından ciddi tehdit altında. Anadolu Yakası’nda Maltepe, Pendik, Sultanbeyli, Tuzla, Ataşehir ve Kartal ilçeleri birçok riskli mahalleyi barındırıyor. Özellikle Cevizli, Altayçeşme, İçerenköy gibi bölgeler dikkatle izlenmesi gereken yerler arasında yer alıyor.
Avrupa Yakası’nda alarm veren bölgeler
Avrupa Yakası’nda ise Zeytinburnu, Şişli, Avcılar, Bağcılar ve Bahçelievler öne çıkıyor. Kazlıçeşme, Merkez, Cihangir, Kirazlı, Kocasinan gibi mahalleler, zemin özellikleri ve yapı yoğunluğu bakımından yüksek risk taşıyor. Bu bölgelerde yaşayan vatandaşların, yapı stokunun durumu konusunda uzman incelemeleri yaptırmaları büyük önem taşıyor.
Depreme karşı şehir dayanıklılığı nasıl sağlanır?
Uzmanlara göre İstanbul’un deprem direncini artırmak için yalnızca kentsel dönüşüm yeterli değil. Planlı altyapı yatırımları, yapıların bilimsel kriterlere uygun şekilde yenilenmesi ve toplumsal farkındalık en az fiziksel önlemler kadar önemli. Deprem erken uyarı sistemleri ve yerel yönetimlerin hazırlık planları da bu sürecin önemli ayakları arasında.
Vatandaşlar hangi ilçelerde daha güvende?
İstanbul’da zemin yapısı sağlam ve mühendislik hizmeti almış bölgeler nispeten daha güvenli kabul ediliyor. Örneğin Beşiktaş, Kadıköy’ün bazı mahalleleri ve Sarıyer gibi bölgeler, hem yapı kalitesi hem de zemin özellikleri açısından görece daha az riskli olarak değerlendiriliyor. Ancak hiçbir yer tam anlamıyla risksiz değil; önemli olan yapı güvenliği ve afet bilinciyle hareket etmek.
İstanbul’un deprem gerçeği bir kez daha gözler önüne serildi. Uzmanların uyarıları dikkate alındığında, sadece bugünü değil, geleceği kurtarmak için de derhal harekete geçilmesi gerekiyor.
